Bệnh nhân tham gia thử nghiệm là một người đàn ông bị liệt tứ chi do tai nạn điện cao thế suốt 13 năm. Sau vài tuần được cấy ghép, anh đã có thể điều khiển máy tính và chơi trò chơi chỉ bằng suy nghĩ – một minh chứng rõ ràng về khả năng kết nối giữa não bộ và máy móc.
Bệnh nhân liệt tứ chi chơi game đua xe bằng suy nghĩ sau ca phẫu thuật cấy ghép thiết bị giao diện não - máy tính (BCI) vào não tại Thượng Hải. Ảnh: CEBSIT/CAS/Xinhua
Đây là lần đầu tiên Trung Quốc triển khai thành công thiết bị BCI xâm lấn trong thử nghiệm lâm sàng trên người, đưa nước này trở thành quốc gia thứ hai sau Mỹ đạt được bước tiến này. Đáng chú ý, thiết bị BCI được sử dụng là thiết bị nhỏ nhất thế giới hiện nay, với đường kính chỉ 26mm và độ dày chưa đến 6mm – tương đương một đồng xu.
Theo các nhà nghiên cứu, thiết bị hoạt động ổn định trong não người, không ghi nhận hiện tượng nhiễm trùng hay trục trặc điện cực sau cấy ghép. "Giờ tôi có thể điều khiển máy tính bằng suy nghĩ của mình. Cảm giác tôi có thể di chuyển tùy ý", người này cho biết.Trong giai đoạn tiếp theo, nhóm phát triển sẽ hỗ trợ bệnh nhân điều khiển cánh tay robot bằng suy nghĩ, thực hiện các thao tác như cầm, giữ vật thể – hướng tới khôi phục một phần chức năng vận động. (Theo Global Times, Tech In Asia)
Về phía Mỹ, nhiều công ty công nghệ thần kinh cũng đang dẫn đầu xu thế toàn cầu như Neuralink của Elon Musk, Synchron, Paradromics hay Precision Neuroscience – tất cả đều đang thử nghiệm chip cấy não trên người với những chức năng ngày càng tinh vi.
Cuộc cạnh tranh chiến lược không chỉ về công nghệ
Việc Trung Quốc tiến sát Mỹ trong lĩnh vực BCI cho thấy đây không còn đơn thuần là một cuộc đua công nghệ, mà là cuộc cạnh tranh chiến lược về ảnh hưởng công nghệ toàn cầu. Nếu BCI được thương mại hóa thành công, quốc gia làm chủ công nghệ sẽ có lợi thế lớn về y tế phục hồi chức năng, quân sự, thậm chí cả trí tuệ nhân tạo tăng cường (Augmented Intelligence).
So với Mỹ, điểm mạnh của Trung Quốc là năng lực triển khai quy mô lớn, tốc độ thương mại hóa nhanh và sự hỗ trợ mạnh mẽ từ nhà nước. Việc Trung Quốc công bố có thể đưa hệ thống BCI ra thị trường vào năm 2028 cho thấy một kế hoạch phát triển có tầm nhìn dài hạn, bài bản, và có thể tạo lợi thế cạnh tranh thực sự nếu các vấn đề về đạo đức sinh học, an toàn và quản lý được giải quyết đồng bộ.
Tuy nhiên, Mỹ vẫn duy trì vai trò dẫn dắt về chiều sâu công nghệ và hệ sinh thái đổi mới, nơi các công ty tư nhân tiên phong thường xuyên tạo ra các đột phá nhờ vào môi trường pháp lý linh hoạt và nền tảng đầu tư mạo hiểm phát triển.
Kết luận
BCI là một trong những lĩnh vực công nghệ tiên phong có tiềm năng định hình tương lai của ngành y sinh, AI và robotics. Việc Trung Quốc tiến sát Mỹ về công nghệ cấy não không chỉ là thành công khoa học mà còn là dấu hiệu cho thấy cục diện công nghệ toàn cầu đang tái định hình, với sự nổi lên mạnh mẽ của các trung tâm đổi mới ngoài phương Tây.
Đây là lĩnh vực mà mọi nhà hoạch định chính sách, nhà đầu tư và chuyên gia công nghệ đều cần theo sát, không chỉ để bắt kịp xu hướng, mà còn để hiểu rõ hơn về động lực đổi mới trong một thế giới cạnh tranh đa cực.
(84) 896 555 247