Đăng ký / Đăng nhập
Giỏ hàng

Gá và Đồ gá – Xương sống của độ chính xác

08/08/2025 | 56
Trong ngành sản xuất, để đạt được độ chính xác và hiệu quả cao, hai công cụ tưởng chừng đơn giản nhưng lại vô cùng quan trọng là gá (jig) và đồ gá (fixture). Chúng là nền tảng giúp định vị và dẫn hướng chi tiết, đảm bảo mỗi sản phẩm được tạo ra đều có chất lượng đồng nhất.

Sự Khác Biệt Giữa Gá và Đồ gá

Mặc dù thường được nhắc đến cùng nhau, gá và đồ gá có những chức năng riêng biệt:

  • là dụng cụ dùng để dẫn hướng cho các công cụ cắt (như mũi khoan, dao doa). Chức năng chính của gá là đảm bảo dụng cụ đi đúng vị trí và góc độ đã định, giúp chi tiết được gia công với độ chính xác cao.

  • Đồ gá có nhiệm vụ giữ chi tiết gia công một cách chắc chắn và ổn định trong suốt quá trình sản xuất (như phay, tiện, mài). Đồ gá không dẫn hướng dụng cụ mà chỉ cố định chi tiết để nó không bị dịch chuyển.

Nói một cách đơn giản, dẫn hướng dụng cụ, còn đồ gá giữ chi tiết.

diagram, engineering drawing

Tại Sao Gá và Đồ gá Lại Quan Trọng?

Việc sử dụng gá và đồ gá mang lại nhiều lợi ích thiết yếu trong sản xuất:

  • Cải thiện độ chính xác và khả năng lặp lại: Chúng loại bỏ lỗi do con người, đảm bảo mọi chi tiết đều được gia công chính xác như nhau, dù là sản phẩm đầu tiên hay sản phẩm thứ một triệu.

  • Giảm thời gian chu kỳ: Bằng cách cố định và định vị chi tiết nhanh chóng, gá và đồ gá giúp giảm đáng kể thời gian chuẩn bị và gia công, từ đó nâng cao năng suất tổng thể.

  • Đảm bảo an toàn và khả năng hoán đổi: Chúng giữ chi tiết an toàn trong quá trình vận hành, đồng thời đảm bảo các bộ phận được sản xuất có thể hoán đổi cho nhau một cách dễ dàng.

Làm thế nào để Tối ưu hóa Gá và Đồ gá?

Để tối ưu hóa các công cụ này, bạn cần tập trung vào việc cải thiện thiết kế, vật liệu và quy trình sử dụng.

  • Thiết kế tối ưu và hiệu quả:

    • Giảm thời gian thao tác: Thiết kế gá và đồ gá sao cho việc lắp đặt và tháo chi tiết dễ dàng, nhanh chóng. Sử dụng các cơ chế kẹp nhanh thay vì bu lông vặn tay để rút ngắn thời gian chu kỳ.

    • Đơn giản hóa cấu trúc: Giảm thiểu số lượng chi tiết trong gá và đồ gá để chúng nhẹ hơn, dễ chế tạo và ít bị hỏng hóc hơn.

Đồ gá là gì? Cấu tạo, phân loại đồ gá

  • Lựa chọn vật liệu phù hợp:

    • Độ bền và chống mài mòn: Sử dụng các vật liệu cứng, bền như thép hợp kim để tăng tuổi thọ. Đối với các chi tiết không chịu tải lớn, có thể dùng nhôm hoặc vật liệu in 3D để giảm trọng lượng.

    • Tương thích với quy trình: Chọn vật liệu có khả năng chịu nhiệt tốt nếu gá và đồ gá được dùng trong môi trường gia công nhiệt hoặc hàn.

  • Tận dụng công nghệ hiện đại:

    • Thiết kế bằng phần mềm: Sử dụng phần mềm CAD/CAM để mô phỏng và kiểm tra thiết kế trước khi chế tạo, đảm bảo độ chính xác cao ngay từ đầu.

    • Chế tạo nhanh: Ứng dụng công nghệ in 3D để tạo mẫu thử hoặc thậm chí là chế tạo gá, đồ gá phức tạp một cách nhanh chóng và tiết kiệm chi phí.

  • Thiết kế dạng module:

    • Khả năng hoán đổi: Tạo các bộ gá, đồ gá có các chi tiết tiêu chuẩn, có thể tháo rời và thay thế. Điều này giúp bạn dễ dàng thay đổi cấu hình để phù hợp với nhiều loại chi tiết khác nhau mà không cần chế tạo một bộ mới hoàn toàn.

  • Bảo trì thường xuyên:

    • Kiểm tra và hiệu chỉnh định kỳ: Thường xuyên kiểm tra tình trạng mòn, hỏng hóc của gá và đồ gá. Bảo trì định kỳ giúp duy trì độ chính xác của chúng, tránh gây ra sai số cho sản phẩm.

Ứng Dụng Phổ Biến

Gá và đồ gá được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

  • Gia công CNC: Trong gia công CNC (máy phay, máy tiện tự động), đồ gá giữ chi tiết một cách chắc chắn để nó không bị rung hoặc xê dịch dưới tác động của lực cắt lớn. Đồ gá cũng định vị chi tiết ở vị trí và góc độ chính xác tuyệt đối theo chương trình CNC, đảm bảo mỗi sản phẩm có kích thước và hình học hoàn hảo.

  • Dây chuyền hàn: Trong các dây chuyền sản xuất hàng loạt, gá và đồ gá là công cụ không thể thiếu để đảm bảo chất lượng mối hàn và tốc độ lắp ráp. Chúng giữ các chi tiết ở đúng vị trí và hình dạng mong muốn trong suốt quá trình hàn, ngăn ngừa cong vênh do nhiệt độ cao.

  • Các hoạt động khoan: Gá đặc biệt phát huy hiệu quả cao trong các hoạt động khoan, doa hoặc taro. Gá khoan có các ống dẫn (bushings) giúp dẫn hướng mũi khoan đi vào đúng vị trí, loại bỏ hoàn toàn sai sót do định vị thủ công. Điều này giúp các lỗ được khoan thẳng hàng và chính xác, đồng thời tăng tốc độ gia công.

Tóm lại, gia công chính xác bắt đầu từ các bộ gá và đồ gá đáng tin cậy. Bằng cách tối ưu hóa chúng, bạn sẽ tối ưu hóa toàn bộ quy trình sản xuất của mình. Để có thể tìm ra giải pháp phù hợp nhất cho doanh nghiệp và nhà xưởng của bạn, vui lòng liên hệ với chúng tôi:

CÔNG TY CỔ PHẦN V - PROUD:

📩 Email: xinchao@v-proud.vn
📞 Hotline: 0896 555 247
🌐 Website: www.v-proud.vn



Bài viết liên quan
Đầu đo PHS - 2: Bước tiến đột phá trong công nghệ đầu đo Servo CMM
Tin tức đào tạo
Trong ngành công nghiệp sản xuất hiện đại, đặc biệt là các lĩnh vực hàng không vũ trụ và ô tô, việc đo lường các chi tiết phức tạp, có kích thước lớn với yêu cầu độ chính xác cao là một thách thức không hề nhỏ. Để giải quyết bài toán này, Renishaw đã phát triển Đầu đo servo PHS-2, một giải pháp mang tính cách mạng cho các máy đo tọa độ (CMM), giúp nâng cao hiệu suất và tối ưu hóa năng suất đo lường.
Tất tần tật về SIMSCAN - Máy quét 3D "cầm tay" đạt giải thưởng Red Dot danh giá
Tin tức đào tạo
Trong thế giới công nghiệp 4.0, việc kiểm soát chất lượng và số hóa dữ liệu 3D trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Với vô số các thiết bị trên thị trường, đâu là lựa chọn tối ưu cho những chi tiết phức tạp, khó tiếp cận? SIMSCAN, máy quét 3D cầm tay đến từ Scantech, chính là câu trả lời. Đây không chỉ là một công cụ, mà là một giải pháp đột phá đã được công nhận trên toàn cầu.
Bí quyết kiểm tra chính xác chi tiết hộp số, động cơ: Giải pháp Plastiform cho ngành ô tô
Tin tức đào tạo
Trong ngành công nghiệp ô tô, một sai sót nhỏ nhất cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng về an toàn và hiệu suất. Với các chi tiết cốt lõi như khối động cơ, hộp số hay hệ thống truyền động, việc đảm bảo độ chính xác tuyệt đối không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là trách nhiệm hàng đầu của nhà sản xuất. Tuy nhiên, việc kiểm tra các rãnh dẫn dầu sâu, lỗ ren trong và bề mặt phức tạp luôn là một thách thức lớn.
Renishaw Equator-X 500 – Giải pháp đo lường thông minh cho sản xuất công nghiệp
Tin tức đào tạo
Trong bối cảnh sản xuất hiện đại, nhu cầu kiểm soát chất lượng ngay tại dây chuyền đang trở thành tiêu chuẩn bắt buộc để duy trì năng lực cạnh tranh. Hệ thống đo lường Renishaw Equator-X 500 được xem là một trong những giải pháp tiên tiến, đáp ứng đồng thời yêu cầu về tốc độ, độ chính xác và khả năng làm việc ổn định trong môi trường xưởng sản xuất.
Giải pháp đo kiểm thông minh cho thiết bị y tế với Renishaw Equator‑X
Tin tức đào tạo
Trong ngành thiết bị y tế, nơi mỗi chi tiết nhỏ nhất đều có thể ảnh hưởng đến tính mạng con người, việc đảm bảo độ chính xác tuyệt đối và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn chất lượng là yêu cầu không thể thỏa hiệp. Các linh kiện như implant chỉnh hình, dụng cụ phẫu thuật, khớp nhân tạo hay trụ nha khoa đều đòi hỏi dung sai cực kỳ chặt chẽ – chỉ từ vài micron – và phải được kiểm tra trong môi trường sản xuất thực tế, nơi nhiệt độ và điều kiện làm việc thường xuyên thay đổi.
Máy đo CMM Renishaw AGILITY® - Giải pháp đo lường chính xác tuyệt đối
Tin tức đào tạo
Máy đo CMM AGILITY® là máy đo tọa độ 3 chiều hiện đại của Renishaw hướng tới ưu điểm tốc độ, khả năng chính xác tuyệt đối và tính linh hoạt của phương pháp đo 5 trục REVO® cho xưởng sản xuất và phòng thí nghiệm.
Mạng xã hội
ĐĂNG KÝ NHẬN TIN
Zalo

(84) 896 555 247